Szczury 

 

Szczur (Rattus) –  gatunek występujący w Polsce jako śniady i szczur wędrowny.
 Gatunek gryzonia z  rodziny myszowatych.

Szczur śniady (Rattus rattus) – gatunek gryzonia z rodziny myszowatych (Muridae), inwazyjny.

Nieco mniejszy od swojego krewniaka, szczura wędrownego. Długość ciała 16–23 cm, długość ogona 18–25 cm, masa ciała 175–300 g. Pysk ostro zakończony, duże uszy, cienkie i prawie nagie. Grzbiet ciała ubarwiony najczęściej na kolor szaro-brązowy, ale u różnych osobników występuje duża zmienność ubarwienia; od szarego poprzez różne barwy pośrednie aż do czarnego. Spodnia część ciała jaśniejsza. Ogon pokryty łuskami i rzadkim owłosieniem. Od szczura wędrownego różni się większymi uszami i dłuższym ogonem. Bardzo dobrze się wspina, używając do tego swego ogona.


Miejsce życia
Przebywa wyłącznie w pobliżu siedzib ludzkich, gdzie zasiedla strychy, magazyny zbożowe, poddasza, hale targowe i różnego rodzaju zabudowania gospodarcze. Charakterystyczne, że w odróżnieniu od szczura wędrownego zajmuje zwykle wyższe kondygnacje budynków.

Aktywność szura śniadego odbywa się głównie nocą. W miejscach, gdzie nie jest płoszony, wykazuje aktywność całodobową. Jest wszystkożerny i mało wybredny pod względem odżywiania. Dzienna porcja pokarmu wynosi około 20 gramów. Rozmnaża się bardzo szybko. Okres rozrodczy trwa cały rok. Ciąża trwa od 20 do 24 dni; w jednym miocie samica rodzi od 3 do 15 młodych. W ciągu roku daje od 2 do 6 miotów. Młode rodzą się ślepe, oczy otwierają po kilkunastu dniach, a dojrzałość płciową osiągają po 3–6 miesiącach. Szczur śniady żyje do 4 lat.

Szkodliwość
Jest gatunkiem bardzo szkodliwym z punktu widzenia człowieka. Podobnie jak szczur wędrowny, wyrządza duże szkody gospodarcze (niszczy żywność, przegryza instalacje elektryczne, uszkadza meble). Ponadto pośredniczy w przenoszeniu wielu chorób, w tym dżumy.


Szczur wędrowny (Rattus norvegicus) – gatunek gryzonia z rodziny myszowatych (Muridae).

Populacja tego gatunku w wielu miastach ich liczebność  może przewyższać liczbę ludzi. Najchętniej zamieszkuje piwnice, kanalizacje, wysypiska śmieci, magazyny i składy. Chętnie przebywa w okolicy wody, dobrze pływa. Jest wszystkożerny, z dużym udziałem pokarmu zwierzęcego. Aktywny całą dobę, najbardziej w nocy.

Opis
Długość ciała nie licząc ogona: 19–28 cm. Długość ogona: 13–23 cm. Ciężar: 250–350 gramów. Grzbiet brunatnoszary, z żółtawym odcieniem; spód białawy, żółtawy lub szary. Czasem spotykane są również osobniki z całym czarnym grzbietem[3]. Ciało krępe, pysk tępo zakończony, uszy małe, gruboskórne, wyraźnie owłosione.

Rozmnażanie
Samica ma 5–6 par sutków. Dojrzałość płciową szczur osiąga w wieku 5 tygodni, a co za tym idzie zdolność do rozrodu osiąga w tym samym czasie. Samica szczura jest w stanie rodzić jeden miot za drugim ponieważ tuż po urodzeniu młodych znowu jest gotowa do zapłodnienia. Każdy miot może liczyć od 7 do nawet 17 młodych, które otwierają oczy w 13–17 dniu. Ciąża trwa 21–23 dni.


Zarówno szczur wędrowny, jak i szczur śniady boją się człowieka, są mało agresywne. Gdy widzą człowieka uciekają, lecz jeżeli nie mają dokąd – bronią się poprzez atak, rzucają się na człowieka w okolice twarzy i gryzą. Zaobserwowano wielokrotnie, iż szczur potrafi odbić się od podłoża na wysokość twarzy dorosłego człowieka. Potrafi też w ciągu doby przebyć do kilkunastu kilometrów w poszukiwaniu pożywienia.

Bywa roznosicielem wielu chorób, z których największy problem stanowi wścieklizna.

Zwalczanie

Najczęściej stosowaną metodą jest stosowanie rodentycydów w postaci saszetek, granulatu, kostki woskowej, płatki, płyn.

Pojedyncze gryzonie można zwalczyć przez różnego rodzaju pułapki zatrzaskowe, lepowe, żywo łowne.